Devlet sanatçısı Sadi Yaver Ataman’a ait bazı eşyalar ile fotoğrafları, UNESCO Dünya Miras Listesi’nde bulunan, Karabük’ün tarihi evleriyle ünlü ilçesi Safranbolu’daki Kent Tarihi Müzesi’nde ziyaretçilerini bekliyor.
Saha araştırmalarıyla binlerce türkü ve ezgiyi Türk kültürüne kazandıran, Atatürk’ün huzurunda iki kez saz çalarak türkü okuyan yazar, müzikolog, folklor uzmanı, saha araştırmacısı, sanatçı, eğitimci, yönetici, sanat uygulayıcısı ve devlet sanatçısı Ataman için Safranbolu Kaymakamlığınca Kent Tarihi Müzesi’nde köşe oluşturuldu.
Kurduğu Memleket Havaları Ses ve Saz Birliği’nde uzun yıllar yöneticilik ve şeflik yapan, Ankara Radyosu Halk Müziği yayınlarında yöneticilik görevi üstlenen Ataman’ın müzik dolabı, müzik aletleri, radyoları, pikapları, nota ve türkü sözlerinin yer aldığı defterleri ile aldığı ödüller bu alana yerleştirildi.
Müzeye gelenler, 40’a yakın eseri bulunan, bir dönem Folklor Tatbikat Topluluğu’nun şeflini yapan, halk oyunlarının gün yüzüne çıkarılması ve aslına sadık kalınarak yaşatılması konusunda önemli hizmetlerde bulunan, önemli ansiklopedilerin folklor ve halk müziği maddelerini yazan Ataman’ın hayatına ait bilgileri öğreniyor.
– “Ataman ailesinin Safranbolu’da önemli bir yeri vardır”
Araştırmacı yazar Aytekin yaptığı açıklamada, Ataman’ın ilçenin köklü ailelerinden birisinin çocuğu olduğunu, tıp eğitimini folklora olan ilgisi yüzünden bıraktığını söyledi.
Ataman’ın ülkenin bütün il ve ilçelerine ait folklorik değerleri özümsediğini ve günümüze aktarılmasına aracı olduğunu anlatan Aytekin, yazarın, önemli birçok kurumda görev alan çok değerli bir sanatçı olduğunu ifade etti.
Ülkeye hizmetlerinden dolayı Ataman’a “devlet sanatçısı” unvanının verildiğini hatırlatan Aytekin, “Kendisini 1994 yılında yitirdik, mekanı cennet olsun. Kent Tarihi Müzesi’nde Sadi Yaver Bey’in ülke ve Safranbolu folkloruna kattıkları unutulmasın diye, bir vefa göstergesi olarak bir portresi konulmuştu. Daha sonra ailesi Sadi Yaver Bey’in bestelerini yaptığı müzik masası ile diğer malzemelerini müzeye verdi.” diye konuştu.
Aytekin, sanatçının Karabük ve çevresinde saha araştırması yaparak bulduğu folklor ve türküleri kitapta topladığını aktararak, “Ataman ailesinin Safranbolu’da önemli bir yeri vardır.” dedi.
– Sadi Yaver Ataman
Sadi Yaver Ataman, 23 Nisan 1906’da babasının görevli bulunduğu Yanya’da dünyaya geldi.
İlk ve orta öğrenimini Safranbolu’da, liseyi İstanbul İstiklal Lisesi’nde tamamlayan Ataman, İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliğine kaydoldu fakat müzik tutkusu nedeniyle eğitimini yarıda bırakarak, o zamanki ismi Daru’l-Elhan olan İstanbul Konservatuvarı’na girdi. Buradan 1930 yılında mezun olan Ataman, eğitim sürecinde Mehmet Fuad Köprülü’den dersler aldı.
Ataman, 1930-1931’den itibaren müzik öğretmeni olarak devlet hizmetine girdi, 1938’de öğretmenlik görevinden kendi isteğiyle ayrıldı.
Sadi Yaver Ataman, 1938-1940 yıllarında, Ankara Radyosu Halk Müziği yayınları yöneticiliğine getirildi. Bağımsız olarak 1940 yılında Karabük Belediye başkanlığına seçilen Ataman, aynı zamanda Karabük Halkevi başkanlığı yaptı.
Atatürk’ün huzurunda iki kez saz çalarak türkü okuyan, halk oyunlarının gün yüzüne çıkarılması ve aslına sadık kalınarak yaşatılması konusunda önemli hizmetlerde bulunan Ataman, sanatçı kişiliği yanında bir bilim adamı olarak da Türk kültür hayatına hizmet etti, bilimsel çalışmalarında çoğunlukla müzikolojik ve folklorik konuları ele aldı.
Bin civarında makale ve tefrikaya imza atan Ataman, Görsel Türkiye Ansiklopedisi ve Renkli Büyük Türkiye Ansiklopedisi gibi ansiklopedilerin, folklor ve halk müziği maddelerini yazdı. Milli ve Milletlerarası Folklor ve Türkoloji Kongreleri ile sempozyum, panel ve seminerlere bildirilerle katılan Ataman, 40 civarında kitap yazdıysa da bunlardan 20’ye yakınını yayımladı.
Kültür ve Turizm Bakanlığınca 1991’de “devlet sanatçısı” unvanı verilen dört çocuk babası Sadi Yaver Ataman, 10 Aralık 1994’te İstanbul’da 88 yaşında hayatını kaybetti. Ataman’ın cenazesi, 11 Aralık 1994’te çok sevdiği memleketi Safranbolu’da toprağa verildi.
