Gerede ve Eskipazar Halkı “Çevre Katliamına Dur Platformu”’nun Gerede Çayı’nda son yıllarda yaşanan kirlilik ve ekolojik dengenin bozulması ile ilgili uzun süredir verdiği mücadele sonuç verdi. Konu ile ilgili Çevre Bakanlığı’nda ki yetkililerle görüşen platform üyeleri toplantıda önemli kararların alındığını bildirdi. Konu ile ilgili yazılı bir açıklama yayımlayan Gerede Halkı adına Platform Başkanı İlhan Armağan ve Eskipazar Halkı adına Platform Sözcüsü Mehmet Emin Aslan açıklamada şu ifadelere yer verdi;
‘Girişimlerimiz sonucu nihayet Çevre Bakanlığı Gerede çayında yaşanan katliamı gördü. Alınacak önlemler için taraflarla Ankara’ya çağırarak toplantı düzenledi. Toplantıda önemli kararlar çıkmış olmakla birlikte asıl olan uygulamanın ve denetimin nasıl olacağıdır. Bu hususun bilincinde olduğumuzu peşinen bildirmek isteriz.
Gerede çayında yaşanan çevre felaketinin ve ekolojik dengenin nasıl bozulduğunu raporlarımızla ve resmi ziyaretlerimizle her kesime ulaştırmak için uzun süredir verdiğimiz mücadele sonucunda devletin ilgisini Gerede Çayı kirliliğine çekmeyi başardık.
Yürüttüğümüz mücadelenin her aşamasında siz değerli kamuoyunu da bilgilendirmeyi ihmal etmedik. Bu kapsamda aşağıdaki paylaşımımızda konuya yeni vakıf olanlar için önce kısa bir özet sonra da toplantıda alınan kararlar kamuoyuna aktarmayı görev sayıyoruz.
A-Gerede Çayı Kirliliğini durdurmak için bugüne kadar verdiğimiz mücadele ilgili kısa özet:
Bilindiği üzere Gerede Deri OSB ve Gerede Karrma OSB üretim süreçlerinde yoğun kimyasal kullanmakta ve Atıksu Arıtma Tesisleri olmadığı (ATT) için kirli endüstriyel atıksuyunu Gerede çayına deşarj etmektedir.
Gerede Çayına deşarj edilen söz konusu kirli atıksu nedeniyle Gerede ve Eskipazar köyleri başta olmak üzere yöremizde kötü koku, balık ve hayvan ölümleri yaşanmakta, köy içme suları ve halk sağlığı tehdit altına girmektedir.
Gerede çayı sadece Gerede ve Eskipazar’da değil, Karadenize döküldüğü Filyos’a kadar 288 km boyunca tüm yerleşim yerleri ve ekosistemde halk sağlığını tehdit etmektedir.
Bu kısa hatırlatmadan sonra yaşadığımız bu köklü sorunun çözümü için Gerede ve Eskipazar Halkı bir araya gelerek güç birliği için Platform oluşturduk, 2023 yılı Mart ayından itibaren yoğunlaşan bir mücadele içine girdik.
Peki, Platformumuz o günden bu yana hangi girişimlerde bulundu?
Platformumuz sorunu tahlil eden raporlar hazırladı, ilgilisi nedeniyle aşağıdaki makam ve kuruluşlara konuyu taşıdı.Bu yetkili ve ilgili makam ve kuruluşlar sırası ile
- Bolu Valilisi, Bolu Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikli İl Müdürü, Gerede Kaymakamı, Gerede Belediye Başkanı ve Gerede OSB Yetkilileri, Bakanlık Bürokrasisi,Yerel Basın Kuruluşları,
- En son olarak da Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikli Bakanı Sayın Murat KURUM’dur.
Bolu Valimiz Sayın Erkan KILIÇ İle yaptığımız görüşme ve sonuçlarını 12.03.2023 günlü 1 Nolu Basın Bildirisi ile sizlerle paylaşmıştık.
B-Yeni gelişmeler hakkında bilgilendirme:
Şimdi de Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikli Bakanı Sayın Murat KURUM ile yapılan yüz yüze görüşme ve Raporumuzun kendisine sunulması sonrasında meydana gelen gelişmeleri Platform olarak sizlerle 2 Nolu Basın Bildirisi ile paylaşmak istiyoruz.
Platformumuz konuyu Sayın Bakan Murat KURUM’a ilettikten sonra Bakanlığın Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Platformumuz ile temasa geçmiştir.
Gerede İlçesi’nde bulunan Ulusu Deresi ve Gerede Çayı’nda koku ve atıksu konusunda yaşanan sorunlar ve çözüm önerilerini tartışmak üzere Çevre Bakanlığı koordinasyonunda aşağıdaki kamu kurumları ve OSB içinde üretim yapan özel sektör firmalarının katılımıyla 03.05.2023 tarihinde Ankara’da bir istişare toplantısı gerçekleştirilmiştir.
.
Toplantıya Katılan Kamu Kurumları
- Bolu Valiliği (Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü)
- Ankara Su Ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü
- Gerede Belediye Başkanlığı
- Gerede Deri İhtisas Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü
- Gerede Organize Sanayi Bölgesi Müdürlüğü
- Sanayi Ve Teknoloji Bakanlığı-Sanayi Bölgeleri Genel Müdürlüğü
- Tarım Ve Orman Bakanlığı-Su Yönetimi Genel Müdürlüğü
- Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü
Toplantıya Katılan Gerede Deri ve Karma OSB de üretim yapan Özel firmalar
- Linter tekstil limited şirketi,
- Halavet gıda san ve tic a.ş,
- Gerede Jelatin sanayi ticaret anonim şirketi,
- Gentuğ tekstil ürünleri sanayi ve tic. A.Ş.,
- Prs prestij Metal
BAKANLIK TOPLANTISINDA ALINAN KARARLAR
Gerede Çayında Yaşanan Atıksu Sorununun Çözümü İçin Atıksu Altyapı Tesisleri Yönetimlerince Alınması Gereken Tedbirler
Tabakhaneler ile ilgili olarak;
- Düzenli bir sanayi yapısı oluşturmak amacıyla şehir merkezinde kalan tabakhanelerin 30.06.2023 tarihine kadar Gerede Deri İhtisas OSB’ye taşınması,
- Gerede Deri İhtisas OSB’ye taşınamayacak tabakhanelerden ise sadece kuru tipte üretim yapmak şartıyla faaliyetlerine devam etmesi,
- Tabakhaneler ile Gerede Deri İhtisas OSB arasındaki kolektör hattının OSB ile olan bağlantısı ayrılacağından tabakhaneler bölgesindeki işletmelerin kanala bağlantılarının Gerede Belediyesi tarafından kesilmesi,
Gerede Deri İhtisas OSB Müdürlüğü tarafından;
- Gerede Deri İhtisas OSB’ye ait yeni atıksu arıtma tesisinin (AAT) 2023 yılı Ekim ayının sonuna kadar tamamlanarak faaliyete geçirilmesi,
- AAT’nin 2. kademesi için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı aracılığıyla 2024 yılı Yatırım Programına başvuru hazırlıklarının yapılması,
- Yağmursuyu hatlarına atıksu deşarjı yapılıp yapılmadığına ilişkin denetimlerin yapılarak varsa bağlantıların kesilmesi,
- Tabakhaneler ile Gerede Deri İhtisas OSB arasındaki kolektör hattının OSB ile olan bağlantısının ayrılarak AAT yükünü arttıran yağmur sularının Gerede Deri İhtisas OSB’ye gelmesinin engellenmesi,
Gerede OSB Müdürlüğü tarafından;
- OSB içerisinde faaliyette olan ve faaliyete geçecek yatırımcıların münferit AAT kurmalarına ihtiyaç kalmayacak şekilde bir merkezi AAT planlanması ve 2024 yılı Yatırım Programına başvuru hazırlıklarının yapılması,
- Gerede OSB’de münferit AAT’si bulunmayan sanayi tesislerinden kaynaklanan atıksuların arıtılmadan Gerede Çayı’na deşarj edilmesini önlemek üzere; Gerede OSB yönetimi tarafından OSB’ye hizmet verecek bir paket AAT’nin (30.06.2023 tarihine kadar) ivedilikle yapılması,
- Söz konusu paket AAT’nin kanalizasyon altyapısının ivedilikle oluşturulması, altyapı çalışmalarının OSB’nin 2 etabında faaliyete geçecek sanayi tesislerinden kaynaklanacak atıksular ve münferit AAT’si bulunup merkezi AAT’ye bağlanmak isteyen sanayi tesisleri dikkate alınarak planlanacak merkezi AAT’nin konumu göz önünde bulundurularak planlanması ve arıtılmaksızın alıcı ortama atıksuyu deşarj edilen sanayi tesislerinin bağlantılarının bu hatta yapılması,
- Gerede OSB’ye paket AAT’nin yapılmasıyla birlikte OSB’de yer alan münferit AAT’lerin işletme sorumluluğunun protokol marifetiyle OSB yönetimine devredilmesi,
- Yağmursuyu hatlarına atıksu deşarjı yapılıp yapılmadığına ilişkin denetimlerin yapılarak varsa bağlantıların kesilmesi,
ASKİ tarafından;
- Işıklı Regülatörü için Gerede Çayı’ndan alınan sudan ekolojik su ihtiyacı dikkate alınarak gerekli can suyunun bırakılması
- Büyükşehir Belediyelerince içme ve kullanma suyu temin edilen su kaynaklarının korunmasına ilişkin çalışmalar 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun (İSKİ Kanunu) gereğince Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüklerince çıkartılan Havza Koruma Yönetmeliği çerçevesinde yürütülmekte olup şehir merkezinden toplanan yağmur sularının havza dışına çıkarılması amacıyla tabakhaneler ile Gerede Deri İhtisas OSB arasındaki yağmursuyu kolektör hattının OSB’den ayrılarak doğrudan alıcı ortama mansaplanmasının sağlanması gerekmektedir.
ALINAN KARARLARIN YÜRÜTÜLMESİ VE DENETLENMESİNDEN SORUMLU OLAN KAMU KURUMU BOLU İL ÇEVRE, ŞEHİRCİLİK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ MÜDÜRLÜĞÜDÜR.
PLATFORM OLARAK GELİŞMELERİ TAKİP ETMEYE DEVAM EDECEĞİZ. KİRLİLİKTEN ETKİLEN VE KÖYLERİMİZDE YAŞAYAN HER BİR YURTTAŞIMIZIN DA TOPLANTIDA ALINAN BU KARARLARI BİZZAT TAKİP ETMELERİ VE BİLGİ PAYLAŞMALARI DİLEĞİMİZDİR.’